सूर्यावर उठले भयानक वादळ, भारतातही दिसून आला प्रभाव

नवी दिल्ली – सूर्यातील कोरोनल मास इजेक्शन (CME) मुळे, पूर्वी भूचुंबकीय वादळाचा पृथ्वीवर परिणाम झाला होता. २३ एप्रिलच्या रात्री उशिरा १० वाजण्याच्या सुमारास हे वादळ पृथ्वीवर धडकले, ज्याचा प्रभाव भारतासह जगभरात दिसून आला. वादळामुळे लडाखच्या आकाशात अरोराही चमकला. या संपूर्ण घटनेचा व्हिडिओ समोर आला आहे. ट्विटरवर व्हिडिओ शेअर करताना इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ अॅस्ट्रोफिजिक्स (IIA) ने सांगितले की, २२-२३ एप्रिलच्या रात्री अरोरा ३६० -डिग्री कॅमेऱ्यात कैद झाली.

IIA च्या ट्विटमध्ये असे म्हटले आहे की 22/23 एप्रिलच्या रात्री ३६० -डिग्री कॅमेर्‍याने घेतलेला हा आकाशाचा टिपलेला क्षण आहे. व्हिडिओमध्ये, पृथ्वीवर आदळणाऱ्या तीव्र भूचुंबकीय वादळामुळे एक तेजस्वी अरोरा दिसू शकतो. आयएएने ही दुर्मिळ घटना असल्याचे वर्णन केले आहे.

अरोरा हा आकाशातील एक सुंदर नैसर्गिक प्रकाश आहे. हे सहसा रात्रीच्या वेळी उत्तर आणि दक्षिण ध्रुवाजवळ दिसते. शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की जेव्हा सौर वारा पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राशी संवाद साधतो तेव्हा ऑरोरा तयार होतात.

आयआयएच्या ट्विटमध्ये प्रोफेसर वागेश मिश्रा यांच्या म्हणण्या नुसार सांगितले आहे की सूर्यापासून निघणारा सीएमई एम १ श्रेणीतील सोलर फ्लेअरशी संबंधित होता. २१ एप्रिल रोजी ते सीएमई सूर्यापासून पृथ्वीच्या दिशेने प्रक्षेपित करण्यात आले. CME ने पृथ्वीवरील अरोरा साठी पुरेशी क्रियाकलाप घडवून आणले. भारताव्यतिरिक्त युरोप आणि चीनमध्येही अरोरा दिसला. प्रोफेसर मिश्रा सांगतात की, असे तीव्र भूचुंबकीय वादळ शेवटचे २०१५ मध्ये आले होते.

कोरोनल मास इजेक्शन (CME) म्हणजे काय
कोरोनल मास इजेक्शन किंवा सीएमई हे सौर प्लाझ्माचे मोठे ढग आहेत. सौर स्फोटानंतर हे ढग सूर्याच्या चुंबकीय क्षेत्रामुळे अवकाशात पसरतात. अंतराळातील त्यांच्या परिभ्रमणामुळे त्यांचा विस्तार होतो आणि अनेकदा ते अनेक दशलक्ष मैलांचे अंतर गाठतात. कधीकधी ते ग्रहांच्या चुंबकीय क्षेत्राशी आदळते. जेव्हा त्यांची दिशा पृथ्वीकडे असते तेव्हा ते भू-चुंबकीय अडथळा आणू शकतात. यामुळे उपग्रहांमध्ये शॉर्ट सर्किट होऊ शकते.आणि पॉवर ग्रिड प्रभावित होऊ शकतो. जेव्हा त्यांचा प्रभाव जास्त असतो तेव्हा ते पृथ्वीच्या कक्षेत उपस्थित असलेल्या अंतराळवीरांनाही धोका देऊ शकतात.

#Aurora from #Ladakh!
This is a time-lapse of the sky taken by a 360 deg camera at from #Hanle on 22/23 April night. You can see the aurora lights due to an intense geomagnetic storm that hit the Earth. It is extremely rare to see aurora at such a low latitude! @dstindia (1/n) pic.twitter.com/gGbrw86vsb

— IIAstrophysics (@IIABengaluru) April 29, 2023