Ukadiche Modak Recipe गणेशोत्सव म्हटलं की मोदक हे खास गोड पक्वान्न आपोआप आठवतं. गणपती बाप्पाला मोदक अतिशय प्रिय असल्यामुळे त्यांना “मोदकप्रिय” असंही म्हटलं जातं. आपल्या शास्त्रात आणि पुराणकथांमध्ये वर्णन आहे की, गणपती बाप्पा नेहमी हातात मोदक धरून असतात. मोदकाचा अर्थ फक्त गोड पदार्थ एवढाच नाही, तर तो आनंद, समाधान आणि ज्ञानाचं प्रतीक मानला जातो.
🍚 उकडीचे मोदक म्हणजे काय?
तांदळाच्या पिठापासून (तांदळाची उकड) मोदकाचे बाह्य आवरण बनवले जाते.
आतमध्ये गूळ आणि नारळ यांचे गोडसर सारण भरले जाते.
हे मोदक वाफवून बनवले जातात, म्हणूनच त्यांना उकडीचे मोदक असे म्हणतात.
महाराष्ट्रात गणपती बाप्पाच्या नैवेद्याला हेच मोदक अर्पण केले जातात.
🙏 धार्मिक महत्त्व
गणपती बाप्पाचा नैवेद्य: गणपती बाप्पाला २१ उकडीचे मोदक नैवेद्याला ठेवण्याची प्रथा आहे.
२१ या संख्येचं महत्व: ही संख्या पूर्णत्व आणि शुभत्वाचं प्रतीक मानली जाते.
पवित्रता: तांदळाचं पीठ, नारळ, गूळ यासारखी नैसर्गिक आणि शुद्ध घटक वापरून मोदक बनवले जातात. त्यामुळे ते सात्त्विक प्रसाद मानले जातात.
सुख-समाधानाचं प्रतीक: मोदकाचं गोलसर, टिपेसकट रुप म्हणजे ज्ञानाचा दिवा आणि समाधानाचं प्रतिक.
👩🍳 पाककृतीची वैशिष्ट्ये (Ukadiche Modak Recipe)
साधेपणा आणि शुद्धता: मोदक बनवताना मैद्याऐवजी तांदळाचं पीठ वापरलं जातं. यामुळे ते पचायला हलके असतात.
गोड सारण: गुळामुळे उष्णता आणि ताकद मिळते, तर नारळामुळे थंडावा मिळतो. ही जोड आपल्याला संतुलित ऊर्जा देते.
वाफवलेले पदार्थ: मोदक तळलेले नसून वाफवलेले असतात, त्यामुळे ते आरोग्यदायीही आहेत.
🌸 परंपरा आणि घरगुती वातावरण
गणपती बसवल्यानंतर घरातील महिला आणि मुलं एकत्र येऊन मोदक बनवतात.
मोदकाच्या घड्या घालणं ही एक कला आहे. जास्तीत जास्त सुंदर घड्या घालण्याची स्पर्धा घराघरात दिसते.
पहिल्या दिवसाच्या संध्याकाळी गणपतीसमोर मोदकाचा नैवेद्य ठेवला जातो आणि नंतर तो प्रसाद म्हणून सगळ्यांना वाटला जातो.
💡 आरोग्यदायी पैलू
गूळ: रक्तशुद्धी आणि ऊर्जा देतो.
नारळ: मेंदूला आणि पचनाला हितकर.
तांदळाचं पीठ: हलकं आणि पचायला सोपं.
तूप: चव आणि पौष्टिकता वाढवतो.
✨ विविधता
आजकाल पारंपरिक गूळ-नारळाच्या मोदकासोबतच वेगवेगळ्या प्रकारचे मोदक बनवले जातात :
चॉकलेट मोदक
केशर-पिस्ता मोदक
ड्रायफ्रूट्स मोदक
मावा मोदक
पण गणपती बाप्पाच्या नैवेद्याला मात्र बहुतेक घरात तांदळाच्या उकडीचेच मोदक बनवले जातात.तांदळाचे उकडीचे मोदक हे फक्त एक गोड पदार्थ नाहीत, तर गणेशभक्ती, परंपरा, कुटुंबातील ऐक्य, शुद्धता आणि आनंद यांचे प्रतीक आहेत. गणेशोत्सवात मोदकांशिवाय सण अपूर्ण वाटतो. म्हणूनच प्रत्येक भक्त आपल्या घरच्या गणपतीला प्रेमाने, श्रद्धेने आणि आनंदाने उकडीचे मोदक अर्पण करतो.
साहित्य : (Ukadiche Modak Recipe)
कणकेसाठी (उकडीसाठी):
तांदळाचे पीठ – २ कप
पाणी – २ कप
तूप – १ चमचा
मीठ – चिमूटभर
सारणासाठी (पुरणासाठी):
ताजा किसलेला नारळ – २ कप
गूळ – १ ½ कप (किसलेला)
वेलची पूड – १ चमचा
थोडेसे खसखस (ऐच्छिक)
बदाम, काजू, मनुका (बारीक तुकडे – ऐच्छिक)
कृती :
१) उकडीची तयारी :
एका भांड्यात पाणी गरम करून त्यात मीठ व तूप घालावे.
पाणी उकळले की त्यात तांदळाचे पीठ घालून लगेच झाकण ठेवावे.
गॅस बंद करून ५ मिनिटं तसेच ठेवावे.
नंतर हे मिश्रण गरम असतानाच हाताला थोडं तूप लावून मळून घ्यावे. (मऊसर उकड तयार होईल.)
२) सारणाची तयारी :
कढईत गूळ आणि नारळ घालून मंद आचेवर शिजवावे.
गूळ वितळून नारळात मिसळला की गॅस बंद करावा.
नंतर त्यात वेलची पूड, खसखस आणि सुके मेवे घालून नीट मिसळावे. (सारण तयार.)
३) मोदकांची बांधणी :
उकडीचे लहान लहान गोळे करावे.
प्रत्येक गोळ्याचा छोटासा पातळ पोळीसर थापावा.
मध्ये सारण ठेवून बाजूंचे घडीदार कडे करून वरती टिप घेऊन मोदकाचे आकार द्यावा.
सर्व मोदक असेच बनवून घ्यावेत.
४) वाफवणे :
मोदक वाफवायच्या पातेल्यात किंवा इडली पात्रात ठेवावेत.
१०-१२ मिनिटे वाफवावेत.
मोदक शिजल्यावर त्यांना वरून तूप सोडून गरम गरम सर्व्ह करावे.
✅ टीप :
उकड मळताना थोडा कोमट पाण्याचा हात लावला तर उकड छान मऊसर होते.
मोदक फुटू नयेत म्हणून कडा घट्ट दाबाव्यात.
👉 हे मोदक गणपती बाप्पाला नैवेद्याला खास बनवले जातात.
